Wel of geen superfoods?
De één is ervan overtuigd dat het de sleutel is tot een langer, gezonder leven vol energie. De ander noemt het grote onzin en geldklopperij. Hoe super zijn superfoods nu eigenlijk?
Een officiële definitie is er niet, maar over het algemeen staan superfoods voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan essentiële voedingsstoffen zoals mineralen, vitaminen, proteïne en antioxidanten. Superfoods bevatten weinig calorieën en zijn vrij van pesticiden en chemicaliën. Ook zouden ze een positief effect op de gezondheid en het welzijn hebben – van je libido verhogen en hart- en vaatziekten helpen voorkomen, tot helpen met afvallen en depressies verminderen – al zijn de meningen daar over verdeeld.
Chia, açai en goji
Fans van superfoods vullen hun boodschappenmandje met producten als gojibessen, rauwe cacao, chiazaad, tarwegras, hennepzaad, açaibessen, kokosolie, quinoa, bijenpollen en spirulina. Een gezonde kickstart van de dag maak je in een handomdraai: een handje bessen en noten in de yoghurt en de zaden en grassen in een groene shake, en je superfoodontbijt is een feit. Aan iedere soort superfood wordt een gezonde eigenschap toegewezen. Zo zou de gojibes onder andere acné bestrijden, je humeur verbeteren en goed zijn voor de lever en nieren. Açaibessen zijn ontgiftend vanwege hun hoge gehalte aan antioxidanten en werken tegen gewrichtspijn en overgewicht. Beroemdheden als Oprah Winfrey en Britney Spears beweren dankzij dit donkerblauwe besje veel kilo’s kwijtgeraakt te zijn. Ook tarwegras wordt ontgiftende kenmerken toegedicht, en het zou daarnaast preventief werken tegen hart- en vaatziekten en een groot scala aan andere ziekten en ongemakken, zoals vermoeidheid, stress en verkoudheid. Zo is er voor elk ‘superingrediënt’ een lijst aan positieve effecten op de gezondheid. Maar hoe enthousiast velen ook zijn: de werking van deze producten is niet wetenschappelijk bewezen.
Kritische geluiden
Tegenover de superfoodlovers staat een enigszins kritisch kamp, waar ook het Voedingscentrum toe behoort. Je zou denken dat een instelling die gezond eten en drinken promoot de toenemende populariteit van groenten, fruit, noten en zaden juist toejuicht, maar de lofzangen over superfoods gaan er bij het centrum niet in. ‘Het Voedingscentrum is van mening dat er geen superfoods bestaan. Niet één voedingsmiddel kan alle essentiële voedingsstoffen leveren die het lichaam nodig heeft. Gevarieerd eten volgens de Schijf van Vijf is de beste manier om alle belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen.’ Het centrum zegt verder bang te zijn dat de hype rondom superfoods ten koste gaat van een gevarieerd menu. ‘Veel eten van een bepaald soort fruit, betekent over het algemeen dat van andere fruitsoorten minder wordt gegeten.’ Die ongerustheid lijkt ons wat overdreven: je hoort zelden over iemand die alleen leeft op een paar happen chiazaad en een lepel kokosolie. Superfoods worden meestal juist gebruikt als gezond (en vaak lekker) extraatje bij andere voedingsmiddelen. Al lijkt er toch wel een kleine bijwerking te zijn: gezien de vele kiekjes die voorbijkomen op social media, lijkt het bijna onmogelijk om superfoods te eten zonder er eerst een foto van te maken en je gezonde levensstijl met de rest van de wereld te delen.
Goedkoop & gezond
Wie zich verdiept in de voors en tegens van superfoods, ontdekt al snel wat veel mensen tegenhoudt de keukenkastjes vol te stoppen met de geliefde zaden, grassen en bessen: ze zijn behoorlijk aan de prijs. Kun of wil je dat er niet voor betalen, dan zijn er genoeg goedkopere alternatieven die de gezondheid een flinke boost geven. Want ook onder de ‘gewone’ voedingsmiddelen zijn genoeg producten die bijzonder rijk zijn aan gezonde voedingsstoffen. Broccoli, boerenkool en spinazie bijvoorbeeld zijn echte vitaminenbommen en zitten vol mineralen. Je kunt deze groenten natuurlijk bij het avondeten op tafel zetten, maar ze ook verwerken in een groene shake. Zoete aardappelen zijn rijk aan antioxidanten en walnoten aan omega-3 vetzuren en enkelvoudig onverzadigde vetzuren. Dus staart je niet blind op de hype.
Tekst: Marieke van Seggelen
