Vanuatu wil dat Internationaal Gerechtshof uitstoot veroordeelt

DEN HAAG (ANP) – Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag moet bevestigen dat “het gedrag dat het klimaat verwoest” onrechtmatig is. Dat vindt Vanuatu, een eilandstaat in de Stille Oceaan, het land dat maandag als eerste mag spreken in de grote klimaatzaak voor het hof. De komende twee weken komen nog bijna honderd andere landen en veel organisaties aan het woord.

Dat de uitstoot van broeikasgassen de oorzaak is van de klimaatverandering die de wereld nu ziet, is wereldwijd door wetenschappers erkend. Speciaal klimaatgezant Ralph Regenvanu wijst er in de zaak op dat dit al lang duidelijk is. “En toch is de uitstoot van broeikasgassen doorgegaan. Meer dan de helft van de broeikasgassen in de atmosfeer is uitgestoten na 1990”, zegt de klimaatgezant maandag. “Daar is geen excuus voor.”

Landen die zijn doorgegaan met het uitstoten van broeikasgassen hebben “internationale wetten overtreden”, vindt Vanuatu. Landen hebben bijvoorbeeld recht op zelfbeschikking. Mensen die op Vanuatu of andere kleine eilanden in de Stille Oceaan wonen, worden daarin beperkt door klimaatverandering, stelt mensenrechtenadvocaat Julian Aguon, die een van de sprekers is voor het eiland. Vanuatu wordt bedreigd door zeespiegelstijging en andere klimaatrampen. Inwoners moeten mogelijk vertrekken, terwijl ze cultureel gezien juist een heel sterke band hebben met de grond, legt Aguon uit.

Verantwoordelijk houden vervuilers

“Het is lastig om onze cultuur te vertalen, maar we hebben ons best gedaan het uit te leggen aan het hof”, zegt Aguon. “Volkeren op onze eilanden leven uitzonderlijk dicht bij de aarde en zij voelen het vandalisme van klimaatverandering dan ook meteen.” Aguon heeft het in zijn toespraak over ‘Melanesië’, een eilandengroep waar Vanuatu deel van uitmaakt, net als Papoea-Nieuw-Guinea.

Ook de Nederlandse onderzoeker Margaretha Wewerinke-Singh van de Universiteit van Amsterdam spreekt namens Vanuatu voor het hof. Ze wijst op diverse rechtszaken wereldwijd, waaronder de Urgenda-zaak in Nederland en een zaak in Vermont in de Verenigde Staten. “Die laten zien dat het mogelijk is om vervuilers verantwoordelijk te houden voor klimaatschade.”

ANP