Hulpdieren – samen gaat het beter
Wij zorgen met veel liefde voor onze huisdieren. Maar wist je dat ze ons ook heel veel teruggeven? Hulpdieren maken het leven een stuk mooier!
Waarschijnlijk de bekendste hulpdieren zijn blindengeleidehonden, die hun baasje moeiteloos langs obstakels manoeuvreren en veilig van A naar B brengen. Maar getrainde honden kunnen op veel meer manieren helpen. Zo zijn er assistentiehonden, die hun baasje helpen met bijvoorbeeld aan- of uitkleden, het oprapen van sleutels, openen van een la of het aan/uitdoen van het licht. Buddyhonden worden vaak ingezet om oud-militairen met PTSS (posttraumatische stressstoornis) door moeilijke tijden heen te helpen. Deze dieren hebben bijvoorbeeld geleerd hun baasje wakker te maken bij een nachtmerrie. En een autismehond is een belangrijke kameraad voor jonge kinderen met autisme, die zonder hun trouwe viervoeter soms nauwelijks de straat op kunnen of durven. Geen wonder dat de hond de beste vriend van de mens genoemd wordt. Een bladzijde omslaan, rietje in een glas steken, de computer aanzetten: een aap draait zijn hand er niet voor om. De Amerikaanse organisatie Monkey Helpers leidt kapucijnaapjes op om mensen met een dwarslaesie te helpen. De aapjes zijn hier erg geschikt voor, onder meer omdat ze tot wel 40 jaar oud kunnen worden en hun beharing minder allergieëngevoelig is. Een ander belangrijk voordeel is volgens de organisatie dat de aapjes graag op schoot of in de nek van hun baasjes kruipen. Dat maakt het, ook als je je armen niet kunt gebruiken, heerlijk knuffelen!
Hangen tussen paarden
Veel mensen hebben het hoog op hun verlanglijstje staan: zwemmen met dolfijnen. Maar deze dieren geven ons veel meer dan een bijzondere dag met leuke foto’s. Kinderen met het Syndroom van Down, autisme of hersenletsel kunnen baat hebben bij een therapie met dolfijnen. Samen met deze dieren en een team van ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten en andere hulpverleners doen de kinderen opdrachten voor bijvoorbeeld taalontwikkeling, motoriek, zelfvertrouwen en gedragsverbetering. Na een goed uitgevoerde opdracht mogen ze even met de dolfijn spelen: door het water glijden op de rug van het dier, de dolfijn een kus geven of hem laten springen. Hard werken wordt dus beloond. Het effect van deze therapie wordt nog wetenschappelijk onderzocht, maar veel gezinnen zeggen reeds belangrijke stappen te hebben gezet. In verschillende televisieprogramma’s, zoals Van de straat, was te zien hoe ook paarden ingezet worden bij therapie. Paarden zijn sociaal en eerlijk. Deze eigenschappen gebruikte psycholoog en gedragsdeskundige Kas Stuyf in zijn programma om de jongeren te helpen met zelfreflectie. Maar een ritje te paard kan ook wonderen doen voor mensen met balansproblemen, coördinatieproblemen of een motorische achterstand. Voor kinderen en volwassenen met een ernstige meervoudige beperking is er huifbedrijden. Met een stalen frame en een doek is een constructie gemaakt waarbij zij tussen twee paarden kunnen liggen om zo de beweging en het gevoel van het paard te voelen. Dit stimuleert verschillende lichaamsfuncties. En de Guide Horse Foundation in Amerika traint zelfs minipaarden om blinden te begeleiden. Ideaal voor mensen met een visuele beperking die allergisch of bang zijn voor honden.
Minder depressief
Nederland telt meer dan duizend zorgboerderijen. Daar werken vaak mensen met een verstandelijke beperking, psychische hulpvraag of jongeren uit het speciaal onderwijs. De dieren worden liefdevol verzorgd en de cliënten krijgen hierdoor een gezond ritme en een doel in hun leven. De omgang met de dieren helpt zelfs om depressieve gevoelens te verminderen. Een win-winsituatie, dus. Helaas is eenzaamheid een groot probleem onder ouderen in ons land. Veel verpleeghuizen organiseren daarom ‘aaisessies’. Als bewoners geen bezoek van mensen krijgen, nemen dieren deze rol over. Een uurtje aaien, kroelen en knuffelen met hond, kat of konijn maakt een wereld van verschil voor ouderen in een isolement. Dementerende ouderen zijn vaak minder onrustig na een bezoek van een harig vriendje. En ook in kinderziekenhuizen zijn cavia’s, kuikens en zelfs geitjes graag geziene gasten. Natuurlijk is het niet de bedoeling dat je zomaar je huisdier meeneemt op bezoekuur, maar tijdens speciale sessies met vrijwilligers geven de dieren jonge patiëntjes afleiding en ontspanning. En de dieren? Die vinden alle aandacht helemaal geweldig.
Tekst: Marieke van Seggelen
