Diederik Ebbinge en ‘Onze Jordaan’

Diederik Ebbinge, de man van de scherpe humor en briljante scripts, bewijst opnieuw zijn veelzijdigheid. Met successen als ‘De Luizenmoeder’ en ‘Promenade’ in zijn achterzak, dompelt hij zich onder in nieuwe projecten: de satirische tv-serie ‘Koningshuis: the musical’ en de smartlapmusical ‘Onze Jordaan’, vol hartstocht en hartzeer.

Bij aanvang van de voorstelling leg ik op elke stoel een pakje zakdoekjes.” Diederik Ebbinge benadrukt:„Elke avond! En reken maar dat je ze nodig zult hebben.” In het kader van het 750-jarig bestaan van Amsterdam schreef Diederik de musical ‘Onze Jordaan’, waarin de geschiedenis van deze volkswijk wordt belicht. Met de muziek van Tante Leen, Johnny Jordaan, Willy Alberti en hartverscheurende Italiaanse opera brengt hij een eerbetoon aan de wortels van ons levenslied. „Het is een nostalgisch en melancholisch verhaal over weduwe Greet die na de oorlog worstelt met het leven. Het gaat over oprechte vriendschappen, maar ook over de uitdagingen van die tijd”, vertelt Diederik aan DenD. „Dit alles wordt verweven met muziek en een geheim dat het verhaal extra diepgang geeft.”

Hoe was het om een rol te schrijven voor je vrouw (actrice Roosmarijn Luyten, red.) die in de musical de dochter van Greet speelt?

„Geweldig! Sowieso vind ik haar steengoed, maar dit verhaal werd geïnspireerd door mijn schoonfamilie, dus het was voor mij vanzelfsprekend om Roosmarijn erbij te betrekken. Mijn vrouw is een rasechte Amsterdammer, wat haar perfect maakt voor deze rol. Zodra ze spreekt, hoor je meteen haar Amsterdamse roots. Nou ja, niet hier en nu natuurlijk; als actrice kan ze zich aanpassen aan allerlei accenten. Maar wanneer we bij haar familie zijn of op een feestje, hoor je echt het pure Amsterdams om ons heen, en dat vind ik heerlijk.”

En past daar ook een bepaald temperament bij?

„Absoluut. Ik zag haar van de week achter de bar bij een lokale voetbalclub waar een team van Amsterdamse oud-veteranen speelde. Het was meteen duidelijk dat ze daar helemaal in haar element was. Ze weet ook goed raad met mannen die soms wat dubieuze opmerkingen maken. Op een typisch Amsterdamse manier kaatst ze die dan ook direct terug.”

 Zij beschrijft jou juist als een kakker uit Baarn. 

„Ik kom inderdaad uit een keurige buurt in Baarn, maar mijn moeder heeft wel een Amsterdamse achtergrond. Mijn overgrootouders hebben elkaar ontmoet in het Burgerweeshuis. Eén van hun kinderen koos voor een carrière in de bankwereld, terwijl mijn grootvader zelfs zijn eigen bank had aan de Herengracht. Dat geeft me een keurige afkomst, maar slechts twee generaties terug waren we nog gewoon loodgieters, hoor.” 

 Voel je je een Amsterdammer?

„Zeker, ik ben in 1988 naar Amsterdam verhuisd, dus het voelt al 36 jaar als mijn stad. In ‘Verborgen Verleden’ ontdekte ik de geschiedenis van mijn grootvader, een arme Duitse vluchteling die in 1780 in Amsterdam aan wal kwam en hier een thuis vond. Dat is ook waar de musical over gaat. Over mensen die komen en gaan, op zoek naar een plek om zich thuis te voelen. Misschien moeten we daar wat milder naar kijken.”

Waarom heb je zelf geen rol in de musical?

„Als het op zang aankomt, haal ik gewoon niet het niveau van de anderen die daar staan. Omdat het ook operarepertoire heeft, hebben we heel streng gecast op stemmen die echt kunnen knallen. Ik ben gewoon niet goed genoeg als zanger. En eerlijk gezegd heb ik ook helemaal geen zin om zes keer
per week op te treden. Daar moet je ook voor gemaakt zijn.”

Jullie gaan nu richting de repetitieperiode… 

„Ja, de première staat gepland op 21 oktober in de DeLaMar. Ook werk ik aan een nieuwe serie voor ‘Promenade’ die ik voor de zomer wil opnemen. Dus ik moet er vooral voor zorgen dat ik dit jaar rechtop blijf staan.”

Wat heb je geleerd van je burn-out, enkele jaren terug?

„Dat je heel erg moet oppassen in ons vak, vooral als freelancer. Soms komt alles tegelijk en dan kan het een erg vol jaar worden. Wat ik wel heb geleerd, is dat ik nu sneller signalen oppik. Even rustiger aan doen. En op tijd naar bed; een tijdje geen alcohol drinken en wat meer sporten. Dus ik merk nu sneller wanneer ik moet opletten.”

Waar merk je dat aan als het te veel wordt?

„Nou, aan slecht slapen en ’s nachts gestrest wakker worden. Alles gaat dan door je hoofd malen. En dan moet je ook de moed hebben om tegen mensen te zeggen: ‘Hé, ik moet dit even uitstellen, want het wordt me te veel’. Ik hoop dat ik het nu eerder herken. Want het wordt dit jaar allesbehalve rustig. Naast mijn andere projecten, ga ik ook nog ‘Kiespijn’ doen, een quiz en hoogstwaarschijnlijk weer de ‘Top 2000 To Go’ presenteren.”

Was het moeilijk om in de voetsporen van Matthijs van Nieuwkerk te treden? 

„Dat vragen veel mensen mij. Maar ik had daar niet zo’n last van. Ik vond het juist heerlijk om te doen. Ik voelde me al snel op mijn gemak, mede dankzij Leo (Blokhuis, red.) en het geweldige team. Ik werd echt gedragen. Dus ze maakten het vrij gemakkelijk voor me. Maar ja, na zoveel jaar in het vak weet je dat er altijd een paar mensen zijn die gaan zeiken en klagen. Dat zijn altijd dezelfde types. En daar ben ik niet meer zo gevoelig voor.”

Je speelt ook in de nep­documentaire ‘Koningshuis: the musical’ op NPO 3. Als bedenker, scriptschrijver, regisseur én in de rol van de musicalbaas die wegens grensoverschrijdend gedrag wordt ontslagen. Hoe voelt het om zo’n rol te spelen te midden van alle ophef bij de NPO en elders?

„Dat thema speelde natuurlijk al toen ik het schreef, maar het is inderdaad spot on met alle ontwikkelingen. Ik vind het echt verschrikkelijk wat er naar boven komt. Ik bedoel, hállo, ik ben
ook presentator. Nou, ik durf toch van mezelf te zeggen dat ik zo niet in elkaar zit. Dus ik
ben een beetje fed up met dat soort kerels die zich zo gedragen. Want het is namelijk helemaal niet zo moeilijk om gewoon aardig te zijn tegen mensen. En heus, soms voel je zelf ook druk, maar dat rechtvaardigt niet dat je je als een lul gaat gedragen. Eerlijk zijn over je gevoelens is vaak al genoeg. Je kunt gewoon zeggen: Ik ben echt enorm zenuwachtig en gespannen.”

Hoor ik daar een diepe zucht?

„Ja, ik word er ook een beetje gek van. En ik vind het eigenlijk ook niet meer zo interessant. Het lijkt wel alsof het alleen maar gaat over Matthijs van Nieuwkerk, en of hij wel of niet terugkeert. Dat maakt mij eigenlijk geen reet uit. Het geldt ook voor mij, of ik nu doorga met presenteren of niet, er komt altijd wel weer iemand anders voor in de plaats. Het is eigenlijk vrij onbelangrijk wie er staat, maar het gedrag van sommigen is wel verwerpelijk en dat moet snel gestopt worden.”

Want dat gedrag werpt wel een smet op Hilversum…

„Jammer genoeg wel. Gelukkig bestaat de meerderheid van onze presentatoren uit fatsoenlijke mensen. Ze zijn vriendelijk, hardwerkend en willen gewoon iets moois neerzetten. Ik denk overigens niet dat ik ooit zelf een klacht aan mijn broek zal krijgen. Misschien ben ik daar wat naïef in, want sommige mensen zijn echt verbaasd als dat gebeurt. Alleen kan ik me dat gewoon niet voorstellen en ik maak me er ook niet echt druk over, tenzij er natuurlijk mensen zijn die gewoon lullig gaan doen. Het is een rare tijd.”