Baas Van Dale: Pipo de Clown heeft sporen in Nederlands nagelaten
De oude jeugdserie Pipo de Clown heeft onmiskenbaar zijn sporen nagelaten in het Nederlands. In het woordenboek Van Dale zijn de afgelopen jaren meerdere termen en uitdrukkingen uit de oude VARA-serie opgenomen, omdat deze na zes decennia gemeengoed zijn in de Nederlandse taal.
Dat vertelde Van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon zaterdag in het radioprogramma Volgspot. Niet alleen de naam Pipo, maar ook termen als ‘sapperdeflap’ en het duo ‘Snuf en Snuitje’ staan in het woordenboek der Nederlandse taal.
“Pipo is een naam die echt een woord geworden is”, aldus Den Boon. “Al bestond Pipo wel al voor de Tweede Wereldoorlog, toen werd er vaak een buiksprekende pop mee bedoeld. Maar sinds 1958, toen de serie begon, is het een soortnaam geworden voor een clown of zonderling. Of, meer in algemene zin, een bepaalde rol die iemand binnen een organisatie vervult: ‘daar komt die Pipo van dat bedrijf aangelopen’.”
Sapperdeflap
Ook de term ‘sapperdeflap’, die Pipo vaak bezigde, staat inmiddels in de Van Dale, meldt Den Boon. “Het is een uitdrukking die Pipo vaak gebruikte als een uiting van verbazing”, stelt de taalkenner. “Maar die uitdrukking is inmiddels helemaal losgezongen van de serie Pipo. Het wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt, al associeert de oudere generatie het nog wel met Pipo. Het is een mooie taalvondst, die veel navolging heeft gekregen.”
Daarnaast hebben ook Snuf en Snuitje, de twee boeven uit Pipo, inmiddels een plekje in de Van Dale gekregen. “Je bent een crimineel, maar je pakt het ook niet heel handig aan”, legt Den Boon uit. “Dat is een personificatie van domme boeven die je nog regelmatig in de media vindt. Dat is dus ook opgenomen in het woordenboek, omdat het nog zo vaak wordt gebruikt dat het gangbaar is geworden.”
Tussen 1958 en 1980 werden er zevenhonderd afleveringen van Pipo de Clown uitgezonden. De hoofdrol werd gespeeld door Cor Witschge. In 1962 kreeg bedenker Wim Meuldijk voor zijn bijdrage aan de Nederlandse tv de Nipkov-schijf. Meuldijk overleed in 2007.
BuzzE
