‘Anders had ik deze toespraak in het Duits moeten voorlezen…’
,,Vrijheid is niet vanzelfsprekend, het had ook heel anders kunnen aflopen, toen 76 jaar geleden, dan had ik deze toespraak in het Duits moeten voorlezen. Daarom ben ik dankbaar dat ik in vrijheid kan leven en dankbaar dat ik in dit land geboren ben.”
Cabaretier en komiek André van Duin eindigde aldus zijn indrukwekkende toespraak tijdens de jaarlijkse Dodenherdenking op de verlaten Dam. Daarna volgde een handkus aan zijn overleden vriend Martin.
Van Duin bracht zijn begrip van vrijheid onder woorden in een allesomvattende zin: ,,Je bent hier vrij met de oorlog als het negatief van de kleurenfoto van de vrede.’
Met koning Willem-Alexander en zijn vrouw Máxima als toehoorders sprak Van Duin over zijn herinneringen hoe er bij hem thuis over de oorlog werd gezwegen.
Vader
Op de lagere school kreeg Van Duin voor het eerst te horen over wat er gebeurd was. ,,Mijn vader werd opgepakt en met de trein naar Duitsland gedeporteerd. Wat hij precies heeft gedaan en welke ontberingen hij heeft doorstaan daar heeft hij nooit iets over verteld. Als ik er iets over vroeg zei hij meestal: ‘dat wil je niet weten jongen’. Hij had het overleefd, maar je moest niet vragen hoe.”
Homo monument
De cabaretier zei dat hij in de 30 jaar dat hij nu in Amsterdam woont nooit eerder bij de Dodenherdenking op de Dam is geweest. Van Duin herdenkt de oorlog elk jaar bij het Homo-monument.
,,Drie grote roze driehoeken vormen het symbool van discriminatie en vernedering. De Nederlandse Grondwet ademt verdraagzaamheid en tolerantie. Je kunt hier over het algemeen doen en laten wat je wilt en zeggen wat je wilt.”
Spoken word
Opmerkelijk was ook de bijdrage van woordkunstenaar Amara van der Elst. Zij wist het kleine gezelschap te raken met haar spoken word over denken en herdenken. De 19-jarige Amara komt uit Den Haag en vertaalt verhalen uit het leven in woorden en beweging. Evenals Amanda Gorman bij de inauguratie bij de Amerikaanse president Joe Biden wist Amara met haar gedicht indruk te maken.
