Aardverschuiving in de Nederlandse politiek met partij Omtzigt: NSC

Twee weken vakantie waren lang genoeg om de knoop door te hakken. Pieter Omtzigt doet mee met een nieuwe partij aan de aanstaande verkiezingen. Lang verwacht, en toch gekomen.

Het spectaculaire nieuws dat zondagavond met een video van nog geen 3 minuten bekend werd gemaakt, slaat in als een bom in Den Haag. Alle partijen die zich al rijk rekenden en hoopten op het premierschap, weten nu dat volgens de peilingen de nieuwe partij van Omtzigt, een Nieuw Sociaal Contract, hoge ogen gaan gooien.

Na 12 jaar kabinetten-Rutte vindt het voormalige CDA-Kamerlid dat het tijd is voor verandering en voor vernieuwing van het overheidshandelen. De basis voor de nieuwe politieke partij ligt in het boek van Pieter Omtzigt, een Nieuw Sociaal Contract dat ruim een jaar geleden verscheen. Daarin stelt hij dat een aantal hervormingen, onder andere op het gebied van het staatsrecht, noodzakelijk zijn.

Schandalen blootgelegd

Veel Nederlanders zien in Omtzigt, die de afgelopen jaren veel schandalen heeft blootgelegd, de man die ervoor kan zorgen dat Nederland een andere koers kan gaan varen. Lang werd er getwijfeld of Omtzigt wel in staat zou zijn en voldoende veerkracht heeft om een eigen politieke partij op te richten. Die horde heeft hij kennelijk genomen, gesteund door een groep geestverwanten. Die zijn op de achtergrond bezig geweest met de organisatie voor Omtzigt, hoewel een kandidatenlijst voor de Tweede Kamer nog ontbreekt.

Omtzigt gaat de strijd aan met Frans Timmermans, die als boegbeeld van PvdA/GroenLinks uit Brussel is teruggekeerd en gaat voor het premierschap. Ook de huidige minister van Justitie en lijstaanvoerder van de VVD, Dilan Yesilköz, wil de opvolger worden van Mark Rutte. Caroline van der Plas van BBB heeft die ambitie niet, maar haar partij BBB krijgt zeker last van de populariteit van Pieter Omtzigt. Uit de laatste peiling van Maurice de Hond blijkt dat BBB veel minder groot wordt als Omtzigt met een eigen partij gaat meedoen aan de verkiezingen.

Zwaar verlies

D66 staat op zwaar verlies, terwijl het CDA (de voormalige partij van Omtzigt) afgelopen week een nieuwe partijleider heeft gepresenteerd, Henri Bontenbal, die geen enkele illusie koestert dat zijn partij het CDA de grootste gaat worden.

Voor Omtzigt begon de tijd wel te dringen. Aanvankelijk zou hij al twee weken geleden hom of kuit hebben gegeven of hij met een nieuwe partij in het strijdperk zou treden. Bij de VVD en bij D66 konden ze niet wachten met het inzetten van een harde aanval. Voormalig minister Henk Kamp (VVD) refereerde aan de burn out die Omtzigt heeft gehad en aan het feit dat Omtzigt nooit verantwoordelijkheid heeft genomen door lid te worden van een kabinet.

Ongeveer hetzelfde betoogde D66-kopstuk Alexander Pechtold. Ook hij twijfelde of Omtzigt in staat is om op duurzame basis een nieuwe partij op te richten.

Bestaande partijen krijgen harde klappen

Het waren twee schoten voor de boeg, omdat vrijwel alle bestaande politieke partijen harde klappen krijgen met de komst van NSC. Ook zogenaamde politieke insiders twijfelen of Pieter Omtzigt wel in staat is om een politieke partij te leiden. Bij de vorige verkiezingen viste Omtzigt achter het net, want werd hij bij het CDA tweede tijdens lijsttrekkersverkiezing. Hij moest Hugo de Jonge laten voorgaan, die nadat hij zich had teruggetrokken werd vervangen door Wopke Hoekstra. Omtzigt had het nakijken.

Na de verkiezingen van 17 maart 2021 werd Omtzigt de hoofdpersoon van een enorme rel, omdat er tijdens de formatie is gesproken over ‘functie elders’. Prominente politici waren Pieter Omtzigt liever kwijt dan rijk, omdat hij als parlementariër in hun ogen lastig was.

De afgelopen tijd hebben opvallend veel Kamerleden de pijp aan Maarten gegeven. Sommigen gaan misschien voor een plekje op de lijst bij Omtzigt. Alhoewel de Tukker bekend staat om zijn eigengereide keuzes. Maar bijcoorbeeld Nicky Pouw-Verweij, momenteel nog Kamerlid voor Ja21, zou goed passen, maar ook de vertrokken SP’er Rense Leijten kon het zeer goed vinden met Omtzigt. Ze trokken samen op in de affaire rond de kindertoeslagen.